Δευτέρα 17 Αυγούστου 2015

Ο Δον Κιχώτης

1365 σελίδες πλανόδιας ιπποσύνης



    Την ιστορία του Δον Κιχώτη την παρακολούθησα από τον εξώστη ενός θεάτρου σε παιδική ηλικία. Δε θυμάμαι τίποτα άλλο εκτός από μία σκηνή με τον ηθοποιό που υποδυόταν τον αρματωμένο πρωταγωνιστή, καθισμένο κάτω και εμφανώς καταπονημένο. Τώρα που το σκέφτομαι δεν του ταίριαζε και πολύ ο ρόλος. Αν έκανα εγώ το cast θα έκανα τα πάντα για να δω πάνω στον ξύλινο Ροσινάντες τον Κωνσταντίνο Τζούμα… Εν πάσει περιπτώσει, δεν είχα μείνει με τις καλύτερες εντυπώσεις για το έργο του Μιχαήλ Θερβάντες. Το έναυσμα να διερευνήσω εκ νέου σχέση και να επαναδιατυπώσω άποψη για το μυθιστόρημα έδωσαν ένα γκράφιτι με αναρχικές καταβολές και Δονκιχωτικές αναφορές στην οδό Λιοσίων και η εμμονή μου στις διαδικτυακές λίστες που κατατάσσουν τους δύο πολυσέλιδους τόμους στα βιβλία που ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΙΣ πριν πεθάνεις (προφανώς - ποιος τους σκέφτεται αυτούς τους τίτλους;).
    Με λίγα λόγια, η αφήγηση αφορά στην περιπέτεια ενός μορφωμένου, με ευγενή καταγωγή Ισπανού που στα πενήντα του χρόνια αποφασίζει να γίνει πλανόδιος ιππότης,  πιστεύοντας ολόψυχα πως τα ιπποτικά βιβλία, που με πάθος διάβαζε χρόνια, αναφέρονται σε πραγματικά γεγονότα. Εξοπλίζεται με τα απαραίτητα αυτοσχέδια όπλα, σελώνει το άλογό του, εξασφαλίζει τη συντροφιά ενός χωρικού και πλέκει με τη φαντασία του την ιδανική ιστορία αγάπης για να υπηρετήσει. Έτσι, με την πανοπλία του, το Ροσινάντες-το περήφανο άτι, τον έμπιστο ιπποκόμο του Σάντσο Πάντσα και τη θύμηση της όμορφης Δουλτσινέας ξεκινάει να αναζητήσει περιπέτειες. Η πορεία του πλέκεται με γλυκόπικρες ιστορίες που ταλαντεύονται ανάμεσα στην τρέλα και τη μαθηματική λογική, το γελοίο και το οικουμενικά σοβαρό, τη ρομαντική ουτοπία και τη σκληρή πραγματικότητα.
    Ποιος είναι τελικά ο Δον Κιχώτης; «Είναι ένας ανάμειχτος τρελός γεμάτος από φωτεινά διαλλείματα.»(Τόμος Β’, σελίδα 217) Είναι ένας ήρωας του εαυτού του, αδιαπραγμάτευτα και απόλυτα πιστός στα Ιδανικά του. Υπερασπίζεται με όλο του το είναι τον Έρωτα, την Τιμιότητα, τη Δικαιοσύνη, την Πίστη, τη Φιλία. Και αν ακόμα εμείς ξέρουμε ότι πολλές φορές ακόμα κι αυτά είναι νεφελώματα της φαντασίας του δεν μπορούμε παρά να συγκινηθούμε από την αφοσίωσή του. Γιατί Αυτά, τα άγνωστα στην εποχή μας πράγματα, καθοδηγούν τους ανθρώπους στις δύσκολες στιγμές της ιστορίας και δίνουν νόημα στην υπόστασή τους. Στη λογοτεχνία οι χαρακτήρες που απαξίωσαν τα ιδανικά τους θεωρούνται εκ των ουκ άνευ καταδικασμένοι. Σήμερα, όσοι ακόμα διατηρούν κάποια αντιμετωπίζονται ως γραφικοί.
      Όσο για τον άλλο πρωταγωνιστή μας, το Σάντσο Πάντσα, θα γράψω μόνο πως «τα καμώματα του είναι τόσο γουστόζικα, που καθένα από μόνο του θα μπορούσε να χαροποιήσει και την ίδια τη μελαγχολία.»(Τόμος Β’, σελίδα 661)
     Θα το πρότεινα σε όποιον αντέχει να περάσει μερικές ώρες σε έναν κόσμο παρελθόντων ετών, με ιστορίες που εκτυλίσσονται σε μια ατμόσφαιρα τόσο μακρινή και ξένη που μοιάζει φανταστική, ενώ ταυτόχρονα τόσο αυθεντικά περιεγραμμένη που δεν θα μπορούσε παρά να είναι αληθινή.

     Μη μου πείτε πως δεν υπήρξαν ποτέ ιππότες, γιατί δε θα το αντέξω... 

Δια της πένας του Μιχαήλ Θερβάντες:
«Φαίνεται πως, όταν κοίταξε την εχθρά του, του φάνηκε η πιο όμορφη γυναίκα που είχε δει ποτέ στη ζωή του. Το τυφλούτσικο παιδί που το λένε όλοι Έρωτα σ’ αυτές τις στράτες δε θέλησε να χάσει την ευκαιρία που του προσφερόταν να κατακτήσει θριαμβευτικά την ψυχή ενός λακέ και να τη βάλει στον κατάλογο με τα τρόπαιά του. Έτσι λοιπόν τον πλησίασε ήσυχα και καλά , και, χωρίς κανένας να τον δει, κάρφωσε ένα διπλό βέλος στο αριστερό πλευρό του φτωχού λακέ και του τρύπησε την καρδιά πέρα για πέρα. Κι όλα τα έκανε με σιγουριά, γιατί ο Έρωτας είναι αόρατος και μπαινοβγαίνει όπου θέλει, χωρίς κανένας να του ζητάει λογαριασμό για ό,τι κάνει.»


Μιχαήλ Θερβάντες, «ο Δον Κιχώτης», τόμοι Α’ και Β’, Εκδόσεις Πατάκη – Κλασικά Κείμενα, 
Μετάφραση: Κ. Καρθαίος, Α. Δημητρούκα



2 σχόλια:

Έχεις κουραστεί είπε...

Το χω δει κι εγώ αυτό το γκράφιτι!

lightbluepen είπε...

Ευτυχώς! Νομίζω πως προσφάτως επικαλύφτηκε και το έχω χάσει...
Είχα αρχίσει να πιστεύω ότι το φαντάστηκα!